LOGOS je aktivno podržavao poboljšanje građanskog učešća na lokalnom nivou. Prema tome, građani su pozvani da se pridruže sastancima o prostornom planiranju i planiranju budžeta u svih devet partnerskih opština. U dve partnerske opštine, javni skupovi u oblasti upravljanja otpadom su takođe organizovani. U cilju nastavljanja uspešnog sprovođenja ove vrste sastanaka, LOGOS je usvojio i raspodeljuje pristup foruma.

Priručnik i uputstva za poboljšanje javnih sastanaka i za aktivno učešće građana

Angažovanje građana na opštinskom nivou

LOGOS primenjuje praksu javnih konsultacija u oblasti prostornog planiranja, upravljanja otpadom i budžetiranja kao i finansijskog menadžmenta.  Od 2011 godine, nekoliko sastanaka je organizovano u svim partnerskim opštinama.

Kao prvo, serija devet novih sastanaka o budžetu su održani na kraju 2011 godine. Ovi javni sastanci o izvršenju budžeta su održani kako bi se povećala svest i transparentnost budžetskog procesa među građanima. Konkretno, ključni cilj je bio da građani steknu bolje shvatanje za alokaciju budžeta. Drugi ovih sastanaka je bio da se poveća povratna informacija od strane građana i doprinos o izvršenju opštinskog budžeta. Iako na budžetskim sastancima su prisustvovali učesnici u različitoj meri, između 15 i 120, ipak to se može posmatrati kao uspešan pristup obezbeđivanja angažovanja građana. Nove serije budžetskih sastanaka su organizovane u toku 2012 i 2013 godine.

Kao drugo, sastanci za strateško planiranje su organizovani u šest od devet LOGOS-ovih partnerskih opština. U svakoj opštini, opštinske radne grupe su osnovane kako bi se konsultovale u svakoj fazi procesa izrade Razvojnih Opštinskih i Urbanističkih planova. Prvi forumi o prostornom planiranju su održani u Novembru 2011 godine. Primena ove metodologije je već pokazala vidljive rezultate. Svi sastanci su uključili u proseku oko 150 učesnika kao i omogućili su živahne diskusije i razmene između građana i njihove opštine. Kao rezultat ovog uspeha,  više foruma o prostornom planiranju su organizovana od 2012 godine.

U opštinama Elez Han i Vitina, odvojeni javni sastanci su organizovani da pruže građanima priliku da iskažu svoje povratne informacije o nacrtima Planova za Upravljanje Čvrstim Otpadom. Oko 110 ljudi je učestvovalo, čime je za produktivne razgovore podignuto nekoliko aspekata o Planovima Upravljanja Čvrstim Otpadom. Rezultati ovih diskusija su uzeti u obzir tokom sprovođenja Planova za Upravljanje Čvrstim Otpadom.

Opšti cilj iza olakšavanja ovih građanskih sastanaka je da se poboljša zadovoljstvo građana o procesu opštinskog donošenja odluka. Kao što se može videti na slici ispod, dobijeni su mešoviti rezultati. Iako u nekim opštinama stopa zadovoljstva je opala, u drugim opštinama je zabeležen značajan rast pozitivnih odgovora. U proseku zadovoljstvo građana ostaje stabilno, sa više od polovine stanovništva imajući u vidu da i njihove opštine pozdravljaju učešće građana. Važno je napomenuti da opštine u kojima su održani sastanci za prostorno planiranje, prikazuju veće bodove.

Figura 1. Poboljšano zadovoljstvo građana sa učešćem u opštinskom procesu donošenja odluka

Pristup foruma

U 2012 godini, LOGOS je usvoji novu metodologiju za organizovanje sastanaka građana. Takozvani pristup foruma podržava opštine u povećanju mobilizacije građana i u pripremi i vođenju sastanaka i na samom opštinskom nivou. Forum metodologija omogućava organizatoru da prikupi više i bolje informisane građane na budžetskim sastancima što i dovodi do efikasnijeg učešća. Posebna pažnja je posvećena kod učešća pod-opštinskog nivoa, a time i uključivanje seoskih predstavnika na sastancima.

U cilju efektivne primene pristupa foruma unutar partnerskih opština LOGOS-a, priručnik je izrađen da posluži za sprovođenje sednica za aktivno učešće građana.

Ovaj priručnik je bio dodeljen opštinama. Smernice o ulogama i funkcijama ključnih aktera za uspešnu pripremu i realizaciju sednica su date. Fokus leži na ulozi moderatora, ko-moderatora i radnog tela opštinskih stanovnika, takozvane „operativna grupa“. Drugo poglavlje je posvećeno metodama za mobilizaciju i  motivaciju potencijalnih učesnika na forumu. Različite metode regrutovanja su opisane, i preporuke su date za korišćenje saopštenja za javnost i načina za distribuciju informacija o sastancima.

U cilju da se obezbedi kvalitet zainteresovanih strana za vođenje opštinskih foruma, LOGOS je podržao dva treninga za moderatore i ko-moderatore na kraju 2011 godine.